Şubat Maaşı Nasıl Hesaplanır?
Şubat Ayı Maaşının Hesaplanması ve Ödenmesi
Türkiye’de işçi maaşlarının hesaplanması ve ödenmesi, 4857 sayılı İş Kanunu ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gibi temel yasal düzenlemelere dayanır. Şubat ayı, diğer aylardan farklı olarak 28 veya 29 gün çekmesi nedeniyle maaş hesaplama ve ödeme süreçlerinde bazı özel durumları içinde barındırır. Bu yazımızda, Şubat ayı maaşının nasıl hesaplandığını ve ödenmesi gerektiğini, örneklerle ve ayrıntılı bir şekilde ele alacağız.
1. Şubat Ayının Özellikleri ve Maaş Hesaplamasına Etkisi
Şubat ayı, genellikle 28 gün çeker; ancak dört yılda bir (artık yıllarda) 29 gün olur. Bu durum, günlük ücretle çalışanlar (yevmiye usulü) ile aylık sabit ücretle çalışanlar (maktu ücret) arasında maaş hesaplama açısından farklılık yaratır. Hukukumuzda maaşın hesaplanma yöntemi çalışanın ücret türüne ve iş sözleşmesine bağlıdır.
Maktu (Aylık) Ücretli Çalışanlar: İş Kanunu’nun 32. maddesine göre, ücret “bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutar” olarak tanımlanır. Maktu ücretli çalışanlar, ayın kaç gün çektiğine bakılmaksızın sabit bir aylık ücret alır. Dolayısıyla, Şubat ayının 28 veya 29 gün olması bu çalışanların maaşını etkilemez ve bu şekilde çalışanların ücretleri tam ödenir.
Günlük (Yevmiye) Ücretli Çalışanlar: Günlük ücretle çalışanlar için ise maaş, çalışılan gün sayısına göre hesaplanır. Şubat ayının kısa olması, bu çalışanların alacağı toplam ücretin diğer aylara kıyasla daha az olmasına neden olabilir.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) açısından ise prim ödeme gün sayısı, maaşın hesaplanma yönteminden bağımsız olarak genellikle 30 gün üzerinden bildirilir. Bu konuya ilerleyen bölümlerde detaylı değineceğiz.
2. Türk Hukukuna Göre Şubat Ayı Maaş Hesaplama Esasları
İş Kanunu’na göre, ücretin ödenmesi ve hesaplanması iş sözleşmesinde belirlenen şartlara bağlıdır. Şubat ayı maaşının hesaplanmasında aşağıdaki temel prensipler geçerlidir:
a) Maktu Ücretli Çalışanlar
Maktu ücret, çalışanın ay boyunca tam çalışması halinde sabit bir tutar olarak ödenir. İş Kanunu’nun 49/4. maddesi, “Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı tam olarak ödenen aylık ücretli işçilere” belirli kesintilerin uygulanamayacağını belirtir. Bu nedenle:
Şubat ayı 28 veya 29 gün çekse bile, maktu ücretli bir çalışanın maaşı tam ödenir.
Örneğin, aylık brüt maaşı 20.000 TL olan bir işçi, Şubat’ta da tam 20.000 TL alır. Ayın gün sayısındaki değişiklik işçinin maaşını değiştirmez.
b) Günlük Ücretli Çalışanlar
Günlük ücretli çalışanlar için maaş, çalışılan gün sayısıyla günlük ücretin çarpılmasıyla hesaplanır. Şubat ayının kısa olması, bu çalışanların toplam gelirini etkileyebilir:
Örnek: Günlük brüt ücreti 500 TL olan bir işçi, Şubat 2025’te (28 gün varsayımıyla) tam çalışırsa 500 TL x 28 gün = 14.000 TL brüt maaş alır. Mart’ta ise (31 gün) 500 TL x 31 gün = 15.500 TL alır. Bu, Şubat ayının kısa olmasının doğal bir sonucudur.
c) Eksik Çalışma Durumları
Hastalık veya İzin: İş Kanunu’nun 48/2. maddesine göre, hastalık nedeniyle çalışılmayan günlerde SGK tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği, maktu ücretli işçilerin maaşından mahsup edilir. Ancak, maktu ücretli çalışanların ücreti tam ödenir ve SGK ödemesi işverene iade edilir. Günlük ücretli çalışanlar için ise çalışılmayan günler maaştan düşülür.
Örnek: Günlük 500 TL ücret alan bir işçi, Şubat’ta 5 gün raporluysa, 28 - 5 = 23 gün çalışır ve 23 x 500 TL = 11.500 TL maaş alır. SGK, 3. günden itibaren iş göremezlik ödeneği öder (ayakta tedavi için günlük kazancın 2/3’ü, yatarak tedavi için 1/2’si).
3. Şubat Ayı ve SGK Bildirimi
5510 sayılı Kanun, sosyal sigorta primlerinin hesaplanması ve bildirimi için esasları düzenler. Şubat ayı, SGK prim gün sayısı açısından diğer aylardan farklı değerlendirilmez. Temel prensipler şöyledir:
a) Prim Ödeme Gün Sayısı
SGK mevzuatına göre, bir ayda tam çalışan sigortalıların prim ödeme gün sayısı, ayın kaç gün olduğuna bakılmaksızın 30 gün olarak bildirilir. Bu, Şubat ayının 28 veya 29 gün çekmesine rağmen değişmez.
Örnek: Şubat 2025’te tam çalışan bir işçi için SGK’ya 30 gün prim bildirimi yapılır. Prime esas kazanç ise çalışanın brüt maaşıdır (örneğin, 20.000 TL).
b) Eksik Gün Bildirimi
Ay içinde eksik çalışma (rapor, ücretsiz izin, işten ayrılma vb.) varsa, prim gün sayısı buna göre hesaplanır:
Parmak Hesabı: Eksik günler, ayın toplam gün sayısından (Şubat için 28 veya 29) çalışılmayan günler çıkarılarak hesaplanır. Ancak, maktu ücretli çalışanlarda ücret tam ödeniyorsa, SGK’ya yine 30 gün bildirilir.
Örnek: Şubat’ta 5 gün ücretsiz izin alan günlük ücretli bir işçinin prim gün sayısı 28 - 5 = 23 gün olarak bildirilir. Maktu ücretli bir işçinin ücreti tam ödenirse 30 gün bildirilir.
c) İş Göremezlik Ödeneği
5510 sayılı Kanun’un 18. maddesine göre, hastalık veya analık gibi durumlarda SGK, iş göremezliğin 3. gününden itibaren ödenek verir. Şubat’ta bu durum maaş ve prim gün sayısını etkileyebilir:
Örnek: Şubat’ta 10 gün rapor alan bir işçinin günlük kazancı 500 TL ise, ayakta tedavi için 500 x 2/3 = 333 TL/gün ödenek alır. 10 - 2 = 8 gün için 8 x 333 = 2.664 TL SGK’dan alır. İşveren, maktu ücretliyse tam maaş öder ve bu tutarı mahsup eder; günlük ücretliyse kalan günler için ödeme yapar.
4. Şubat Ayı Maaşının Ödenmesi
Ödeme Zamanı: İş Kanunu’nun 32/5. maddesine göre, ücret en geç ayda bir ödenir. İş sözleşmesinde aksi kararlaştırılmadıysa, Şubat maaşı genellikle Mart başında (takip eden ayın ilk haftası) ödenir.
Kesintiler: Brüt maaştan gelir vergisi, damga vergisi ve SGK primi kesintileri yapılır. Net maaş, bu kesintiler sonrası çalışana ödenir.
5. Örnek Hesaplama Senaryoları
Maktu Ücretli Çalışan:
Brüt maaş: 20.000 TL
Şubat’ta tam çalışma: 20.000 TL (28 gün olsa da tam ödenir)
SGK primi: 30 gün üzerinden bildirilir (20.000 TL x %37,5 = 7.500 TL, işveren ve işçi payı toplamı)
Net maaş: Vergi ve kesintiler sonrası yaklaşık 15.000 TL (AGİ hariç).
Günlük Ücretli Çalışan:
Günlük brüt ücret: 500 TL
Şubat’ta tam çalışma (28 gün): 500 x 28 = 14.000 TL
SGK primi: 30 gün üzerinden 14.000 TL bildirilir (14.000 x %37,5 = 5.250 TL)
Net maaş: Yaklaşık 10.500 TL.
Eksik Çalışma (Raporlu Gün):
Günlük ücret: 500 TL, Şubat’ta 5 gün rapor
Çalışılan gün: 28 - 5 = 23 gün, 23 x 500 = 11.500 TL
SGK’dan ödenek: 3. günden itibaren 3 x 333 = 999 TL
Toplam gelir: 11.500 + 999 = 12.499 TL.
6. Sonuç
Şubat ayı maaşının hesaplanması ve ödenmesi, çalışanın ücret türüne (maktu veya günlük) ve ay içindeki çalışma durumuna bağlıdır. Maktu ücretli çalışanlar için ayın kısa olması maaşı etkilemez; tam ücret ödenir ve SGK’ya 30 günlük prim bildirilir. Günlük ücretli çalışanlarda ise maaş çalışılan gün sayısına göre hesaplanır, ancak SGK prim gün sayısı yine 30 gün esas alınarak düzenlenir (eksik günler hariç). İşverenlerin, bu kurallara uyarak hem işçilerin haklarını koruması hem de yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi önemlidir. Detaylı bilgi için bizlere ulaşabilirsiniz.